Eğitim bireyi şu üç yönüyle yetiştirmeyi hedefler:
- Birey olarak insan
- Sosyal bir varlık olarak insan
- Meslek elemanı olarak insan.
Ø Freud'a göre, "iş,bireyin gerçekle bağlantısı"dır. Çünkü yaptığımız iş, yaşamdaki diğer rollerimizi ve yaşam içindeki tüm konumumuzu etkiler.Yaptığımız iş, düşüncelerimize ve yaşamımıza belli bir biçim verir. Bireyin sosyal statüsünü belirleyen en önemli kriter işidir.
Ø Freud bunu şöyle dile getirir:
"Sağlıklı insan sevebilen ve çalışabilen kişidir"
Meslek (Occupation): Bir kimsenin hayatını kazanmak için yaptığı, diğer insanlara yararlı bir hizmet ya da ürün sağlamaya yönelik olan, kuralları toplumca belirlenmiş ve belli bir eğitimle kazanılan bilgi ve becerilere dayalı etkinlikler bütünüdür
İŞ (Job): Belli bir meslek alanında sürdürülen benzer etkinlikler grubudur. Özel bir çalışma alanındaki görevleri tanımlar.
İş, mesleki bilgi ve becerilerin uygulamaya konmasıdır.
Mesleği icra ederken yapılan görev ve aktivitelerdir.
Kariyer(Career): Kariyer kavramı; bir ömür boyu yaşanan olaylar dizisi, bireyin meslek ve diğer yaşam rollerinin birbirini etkilemesi ve izlemesi sonucu oluşan genel örüntü ve gelişim çizgisinde,özellikle iş ve mesleğe ilişkin rollerinde ilerleme, duraklama ve gerilemeleri de içeren bir süreçtir.
Kariyer Gelişim Sürecini Etkileyen Faktörler
Psikolojik Faktörler:
Sosyolojik Faktörler
Cinsiyet
Ekonomik Ve Politik Faktörler
A) Psikolojik Faktörler
lGenel Yetenek Düzeyi
lFarklı Yetenek Düzeyleri
lKişilik Özellikleri / Psikolojik İhtiyaçlar
lMesleki İlgiler
lMeslek Değerleri
lMeslek Seçimine İlişkin Başarı Motivasyonu
lAnne Ve Baba Eğitim Düzeyi / Ailenin Sosyoekonomik Düzeyi
lAnne Ve Babanın Çocuğun Kariyer Planlamasına İlişkin Tutumları Ve Davranışları
lArkadaş Etkisi
lToplumsal Yapı Ve Sosyoekonomik Koşullar
lPopüler Meslek Alanlarından Etkilenme...vb
Yetenek
• Çeşitli alanlarda sergilenebilen performans kapasitesi.
• Öğrenme gücü
• Bir iş, görev ya da faaliyeti diğer insanlara göre daha başarılı ve daha hızlı bir şekilde yapabilme yetisi.
Yeteneğin kaynağı
• Genetik
• Çevresel faktörler
Yeteneğin özelliği
• Yetenek zamanla geliştirilebilir.
• Yetenek görece durağanlık gösterir.
Beceri
• Beceri, bireyin bilişsel, psikomotor ya da fiziksel işlev görmesi olarak tanımlanan alanlarda şu andaki performans düzeyidir.
Yetenek-beceri farkı
• Beceri ve yetenek kavramları birbirine yakın anlamlar içermekle birlikte, bu ikisi arasında ince bir fark vardır.
• Yetenek, bireyin performansına yansıtacağı potansiyel iken; beceri, bireyin ondan istenen işi yapabilecek düzeyde olması anlamına gelir.
• Bir başka ifade ile beceri; potansiyel, ilgi ve koşulların etkileşimi sonucunda gelinen noktayı gösterir.
İlgi
· Bir etkinliğin özünden elde edilen doyum.
o belli faaliyetlere isteyerek yönelme,
o bu faaliyetleri kısıtlayıcı koşullar altında bile başka faaliyetlere tercih etme ve
o bu faaliyetleri yaparken yorgunluk yerine dinlenmişlik, bıkkınlık yerine devam etme isteği duyma durumlarında varlığına hükmettiğimiz bir iç uyarıcıdır.
Bazı ilgi türleri
• Temel Bilim İlgisi
• Sosyal Bilim İlgisi
• Canlı Varlık İlgisi
• Mekanik İlgi
• İkna İlgisi
• Ticaret İlgisi
• İş Ayrıntıları İlgisi
• Edebiyat İlgisi
• Güzel Sanatlar İlgisi
• Müzik İlgisi
• Sosyal Yardım İlgisi
Yetenek-ilgi farkı
• Yetenekler bir mesleki etkinlikte sağlanan başarı düzeyi, ilgiler ise o faaliyetlerden zevk alma düzeyiyle ilişkilidir
Meslek Değerleri
• Bir mesleğe girme sonucunda o mesleğin getirilerinden elde edilen doyumdur.
• Meslek değerleri, bir mesleği birey için değerli kılan özelliklerin, bir başka ifade ile bir meslekten beklenen doyum türlerinin sıralaması anlamına gelir.
Tıkla Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi
(üye olun, anketleri doldurun, hangi mesleklerin sizin için uygun olduğunu öğrenin)
